■ Tolga UĞURBORSA İstanbul BIST 100 endeksi, seçimlerin ardından politik belirsizliğin ortadan kalkmasıyla beraber hızla yükselerek yatırımcılara somut kazanımlar sundu. Endeks, bu yıl yüzde 45.7 oranında yükselirken, mayıs ayının sonundan bu yana yüzde 77.3 değerlendi. BIST 100 dolar bazında 300 doları aşarken, borsadaki yatırımcı sayısı ise aynı dönemde yaklaşık 2.8 milyon kişi artarak 7.8 milyonu ulaştı. Borsanın manşet endeksindeki hızlı yükselişe rağmen şirketlerin istihdamı 2023’ün ilk 6 ayında yalnızca yüzde 0.25 oranında artarak 930 bine ulaştı. Fintables ve şirketlerin faaliyet raporlarından derlenen verilere göre, BIST 100 endeksindeki şirketlerin bazılarının istihdamı dört basamaklı değerlere bile ulaşamıyor. Dört şirkette ise personel sayısı 100’ün altında bulunuyor. Endeksteki 56 şirkette istihdam, yılın ilk yarısında, Aralık 2022’ye göre artarken, 37 şirkette ise gerileme kaydetti. Kalan şirketlerin istihdam verilerinde ya bir değişim yaşanmadı, ya da verilerine ulaşılamadı.ENDEKS İKİYE KATLANDIUlaşılabilen verilere göre 2022’nin ilk 6 aylık dönemiyle kıyaslama yapıldığı zaman istihdamın en çok arttığı şirket, büyük otomotiv markalarından biri oldu. Hisselerinde de güçlü bir yükselişin yaşandığı otomotiv markası, istihdamını son 1 yılda 8.000 kişiden fazla artırarak 20 binin üzerine çıkardı. Son bir yıllık dönemde çalışan sayısının 1.400’den fazla (yüzde 2.2) azaldığı bir holding şirketi ise endeksteki en büyük düşüşü kaydetti. Yıllık bazda bakıldığında BIST 100 şirketlerinin yarısında istihdam artarken, 21 şirkette ise çalışan sayısı azaldı. Aynı dönemde BIST 100 şirketlerinin hisselerindeki artış yüzde 100’ün üzerinde.Kurdaki artış etkilediDinamik Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Ceyhun Yavaş, hisselerdeki yükselişin istihdamı ne kadar etkilediği yönündeki soruda krediler ve döviz kurlarını işaret ederek “Özellikle kurlardaki yükselişin de etkisiyle bazı şirketlerinin bilançolarında bu durumun baskı yarattığını ve istihdama katkı sağlamadığını da belirtmekte fayda görüyoruz. Enflasyonda düşüşün kaydedilmesi, kredi olanaklarının tekrar açılması ve krediye erişim maliyetlerinin eski seviyelerde olmasa da düşük seviyelerde gerçekleşmesi durumunda şirketlerin istihdam üzerindeki katkısının artacağını düşünmekteyiz” yanıtını verdi.‘Hedef 10 bin seviyesi’Ceyhun Yavaş, istihdamdaki sınırlı artışa rağmen birçok şirket ve sektörde kârların, enflasyonun çok üzerinde artmasında enflasyon muhasebesinin uygulanmamasının etkili olduğunu ve bu nedenle rakamların büyümüş olabileceğine dikkat çekti. Yavaş, BIST 100 endeksinde jeopolitik riskler ve kredili işlemlerin yoğunluğu nedeniyle geri çekilmeler yaşandığını belirtse de “Bu sert hareketliliğe rağmen endeksteki trendde bir bozulma görmüyoruz. Orta vadede 10.000 seviyesinin hedefleneceğine yönelik düşüncemizi korumaktayız” dedi.
News
